अग्रगामी राष्ट्र हाम्रो, जय जय नेपाल

गणेश र्राई

नेपालबाट राजतन्त्रलाई फ्याक्ने अभियानले तिब्रता पाउदै जादा नेपाली जनताले राजाको व्यक्ति पूजा गरिएको गीतबाट अब औपचारिकरुपमै छुटकारा पाउदै छन् । “प्रचन्ड प्रतापी भूपती”को भजन अर्थात “श्रीमान गम्भीर” अहिले निलम्बित अवस्थामा छ र जनताको गीतलाई राष्ट्रिय गाथामा बदल्ने अभियान अर्न्तगत आजै मात्र एउटा नयाँ सिर्जनाको चयन भएको छ ।

सयौं थुङ्गा फूलका हामी एउटै माला नेपाली
र्सार्वभौम भई फैलिएका मेची महाकाली…

मन्त्रीपरिषद्ले पारित गर्यो भने अब केही दिनपछि यिनै हरफबाट नेपाली राष्ट्रियगान सुरु हुनेछ । लोकतन्त्र प्राप्तिपछि संस्कृतिविद् सत्यमोहन जोशीको संयोजकत्वमा गठित राष्ट्रियगान चयन कर्यदलले यो गीत छानेको हो जसलाई व्याकुल माइला अर्थात् प्रदीप कुमार र्राईले रचेका हुन् । आठ हरफको राष्ट्रियगान मा ४७ शब्दमा छन् । कार्यदललाई विभिन्न व्यक्तिबाट करिब १ हजार २ सय ७२ रचना मिलेका थिए । रचनाकारको नाम नहेरी गीत छानिएको जोशीले बताए । कार्यदलले राष्ट्रियगीतबारे सुझाव संकलनका निम्ति पश्चिम धनगढीदेखि पूर्वमा इटहरीसम्म अन्तक्रिर्या कार्यक्रम गरेको थियो ।

ओखलढुंगाको हिलेपानी गाउँमा जन्मिएका ३४ वर्ष गीतकार र्राई डेढ दशकदेखि साहित्यमा लागेका हुन् । कानुनमा स्नातक (बीएल) र जनप्रशासनमा एमपीए सम्म पढेका र्राई अधिवक्ता हुन् । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्री प्रदीप ज्ञवालीले भने- ‘जनजाति र दुर्गम क्षेत्रका स्रष्टाको रचना राष्ट्रियगानकारुपमा चयन भएको छ त्यसले अझ ओझ थपेको छ ।’ पचासको दशकयता राजधानीमै रहेर सिर्जनारत व्याकुल माइलाले लोकतान्त्रिक आन्दोलनमा सशक्त सहभागीता जनाएका थिए । ‘जुन गीत मेरो भनेर चयन गरियो’, भावविभोर हुँदै उनले भने- ‘त्यो मेरो होइन । लोकतान्त्रि जनआन्दोलन भाग दुईमा उर्लिएको जनसागरको भावना हो । मैले त्यही भावनालाई समेटेको मात्र हुँ ।’ दर्जनौं गीत, कविता, हाइकूका स्रष्टा व्याकुल माइलाले यसअघि ‘नेपाली गीत संग्रह’, ‘बरभञ्ज्याङ्ग’ नामक साहित्यिक गोजिकालगायतका पत्रिका सम्पादन गरेका थिए ।

गीतको पूरा अंश:

सयौं थुङ्गा फूलका हामी, एउटै माला नेपाली
र्सार्वभौम भई फैलिएका, मेची महाकाली ।
प्रकृतिका कोटी-कोटी सम्पदाको आँचल
बीरहरूका रगतले, स्वतन्त्र र अटल।

ज्ञानभूमि, शान्तिभूमि तर्राई, पहाड, हिमाल
अखण्ड यो प्यारो हाम्रो मातृभूमि नेपाल ।
बहुल जाति, भाषा, धर्म, संस्कृति छन् विशाल
अग्रगामी राष्ट्र हाम्रो, जय जय नेपाल ।